Ook horende mensen verdienen een Irma

Ook horende mensen verdienen een Irma

Gebarentolk Irma. Ze staat inmiddels in het rijtje Maxima, Rembrandt, Youp en Johan. Mensen zonder achternaam. Omdat de voornaam genoeg zegt. Niet Irma Sluis. Gewoon Irma.

Als kind van dove ouders ben ik blij dat de Nederlandse gebarentaal nu zoveel aandacht krijgt. Dat dove mensen nu ook in hun eigen taal ‘horen’ wat Mark Rutte en Hugo de Jonge (allebei nog mét achternaam) te vertellen hebben. Want daar hebben ze recht op.

Gewonemensentaal
Het mooie van Irma is, dat ze niet ieder woord van Rutte of De Jonge letterlijk vertaalt. Ze legt dingen soms nét even wat begrijpelijker uit. In gewonemensentaal. Omdat de woordenschat van dove mensen vaak kleiner is, maar ook omdat niet voor iedere vakterm een gebaar is. Heel knap. Zeker omdat je de teksten pas vlak voor de persconferentie voor het eerst ziet. Ik snap ‘de wissel’ tijdens de laatste persconferentie dan ook heel goed. Gebarentolken is topsport en na een half uurtje ben je echt minder scherp.

Elke overheidstekst zou zo simpel moeten zijn
En toen bedacht ik: kan dat nou niet handiger? Blijkbaar is het nodig om de teksten ‘live’ nóg simpeler te maken. Waarom kan dat niet van tevoren? Zodat iedereen het snapt. Ook zonder hbo- of universitaire opleiding.
Het maakt je verhaal zoveel sterker. En niet alleen de teksten van Rutte en De Jonge natuurlijk. Het geldt voor heel veel communicatie vanuit de overheid.

Snapt mijn buurman dit?
En ik weet zeker dat de bedoeling goed is. Want de woorden van Rutte zijn een stuk beter te begrijpen dan vroeger. Maar je merkt dat zijn speeches geschreven worden door iemand die veel van het onderwerp weet. En dan ligt er een gevaar op de loer: jargon. Je hebt vaktermen en andere ingewikkelde woorden zo vaak gehoord. Ze zijn super logisch voor je, en dus laat je ze staan in je tekst. De truc is om dan even na te denken: Snapt mijn buurman, moeder of beste vriend dit ook? Daar ontbreekt het nog wel eens aan.

Tijd voor een frisse blik
Het is tijd voor een Irma voor horenden. Iemand met een frisse blik, die zich verplaatst in het Nederlandse publiek. Iemand die ingewikkelde onderwerpen simpel maakt. Want daar hebben we recht op. En het mooie is: we hebben in Nederland heel veel mensen die dat kunnen. Alleen worden ze nog niet altijd op de juiste manier gebruikt.

Dus, Marken en Hugo’s van Nederland: als jullie nog zo iemand zoeken: ik ben beschikbaar om jullie verhaal krachtiger te maken. En ik houd, net als jullie, gewoon mijn achternaam. We kunnen niet allemaal Irma zijn.